ریخته‌گری تحت فشار یا دایکاست  گونه‌ای از ریخته‌گری است که مواد مذاب تحت فشار به داخل قالب تزریق می‌شود. در این سیستم بر خلاف روش‌های دیگر ریخته‌گری که مذاب تحت نیروی وزن خود به داخل قالب می‌رود، مواد مذاب با فشار داخل قالب تزریق می‌شود و در همان حالت یعنی تحت فشار مواد مذاب منجمد می‌شود و امکان تولید قطعات با استحکام بالا را می‌دهد. ریخته‌گری تحت فشار یا دایکاست کوتاه‌ترین راه تولید یک محصول از فلز می‌باشد. یکی از مزایای این روش، تولید قطعات بسیار نازک و همچنین با استحکام بسیار زیاد می‌باشد که ساخت آن توسط روش‌های دیگر ریخته‌گری تقریباً غیرممکن می‌باشد.

تاریخچه

شروع استفاده از این روش به سال ۱۸۲۸ برمی گردد؛ جایی که این ماشین ها اولین بار به منظور استفاده در صنعت چاپ بر سر زبان ها افتادند. در سال ۱۸۴۹ ثبت اختراع این روش صورت گرفت ؛ برای ماشین های دستی کوچکی که با هدف استفاده برای چاپ مکانیزه طراحی شده بودند. در نهایت در سال ۱۹۶۶ شرکت جنرال موتورز با بهره گیری از مفاهیم دقت، قابلیت اطمینان و تراکم (منظور همان تولید فشار است) فرایندی به اسم آکوراد (Acurad) را در صنعت دایکست مطرح کرد.

 

گرم کردن قالب :

 

قالب دایکاست بایستی بر روی ماشین دایکاست قبل از شروع بکار تا دمای لازم  گرم گردد. تحت هیچ شرایطی نبایستی با یک قالب سرد و یا به قدر کافی خنک نشده ریخته گری را آغاز نمود ، در غیر این صورت تنش های حرارتی بالایی در سطح خارجی قالب پدید می آیند ، که معمولاً از بین نمی روند و باعث تشکیل ترکهای زود رس ناشی از سوختگی می گردند .

 

خنک کردن قالب :

 

درهر سیکل تزریقی گرما به قالب دایکاست انتقال می یابد برای بدست اوردن قطعه تزریقی بایستی فلز مذاب منجمد ، تا دمای انجماد سرد گردد. برای اینکه  بتوان قطعه تزریقی را از قالب گرفت و یا به بیرون پرتاب نمود ، بایستی آنرا تا دمای باز هم پایین تر خنک نمود . این بدان معنی است که برای خنک کردن مطلوب فلز تزریقی بایستی مقداری گرمای زیادی از طرف قالب دریافت و انتقال داده شود.

 

روش کار

در این روش بسته به نوع دستگاه بعد از بسته شدن قالب، مواد مذاب به یک سیستم تزریق یا پمپ هدایت می‌شوند. سپس از طریق سیستم تغذیه قالب، پیستون مواد را باسرعت به داخل حفره‌ می‌فرستد و سوراخ‌های هواکش هوای داخل حفره را تخلیه می‌کند. تزریق مواد مذاب تا پر شدن سرباره‌گیرها ادامه پیدامی‌کند و معمولا پلیسه‌ها نیز در همین زمان به‌وجود می‌آیند.

 

اختلال

تخلخل جریان نوعی از تخلخل می‌باشد که ناشی از جریان ضعیف مواد بوده و باعث ایجاد عیوب سطحی مانند سوراخ‌ها، حفره‌ها و عیوب داخل قطعه مانند تخلخل‌ها می‌شود. ترکیبی از علت‌های ایجاد عیوب سطحی و تخلخل‌های گازی را می‌توان دلیل بروز تخلخل جریان عنوان کرد. یکی از دلایل بروز تخلخل جریان ناشی از فشار کم در انتهای سیکل تزریق (قبل از اعمال فشار مضاعف) می‌باشد که باعث افت فشار مواد در انتهای سیکل یعنی دقیقاً در جایی که به آن احتیاج است می‌شود. باید به این مسئله توجه نمود که هنگامی که تخلخل ناشی از این عامل باشد، (جریان ضعیف) این تنها قسمتی از عیوب خواهد بود.